صریح؛ طرح کالابرگ، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های حمایتی دولت سیزدهم، با هدف جبران اثرات تورم بر خانوارهای هفت دهک درآمدی طراحی شد.
اما بر اساس نظرسنجی مرکز پژوهش‌های مجلس، بیش از نیمی از دریافت‌کنندگان این طرح با چالش‌های جدی در فرآیند خرید مواجه شده‌اند — تا جایی که بسیاری از آن‌ها می‌پرسند:
«آیا این حمایت، واقعاً به دست مخاطبان هدف می‌رسد؟»
سه چالش اصلی کاربران کالابرگ
بر اساس داده‌های رسمی نظرسنجی:
- موجود نبودن اقلام در فروشگاه‌ها:
۵۳.۹٪ از دریافت‌کنندگان گزارش داده‌اند که کالاهای مجاز کالابرگ در سوپرمارکت‌ها موجود نیستند. - محدودیت به فقط ۱۱ قلم مواد غذایی:
۵۰.۸٪ از کاربران از عدم تنوع کالاها شکایت دارند و خواستار گسترش لیست به تمام مواد خوراکی هستند. - صف‌های طولانی و شلوغی فروشگاه‌ها:
۳۴.۴٪ با تجمع شدید و انتظار طولانی در ساعات خرید مواجه شده‌اند — به‌ویژه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای.
فقط ۱۱.۵٪ از دریافت‌کنندگان اعلام کرده‌اند که با هیچ‌یک از این مشکلات برخورد نکرده‌اند.
تفاوت‌های رفتاری: محلی‌ها vs زنجیره‌ای‌ها
- خریداران از مغازه‌های محلی: بیشتر به کیفیت پایین کالاها و عدم وجود سامانهٔ شکایت اعتراض دارند.
- خریداران از فروشگاه‌های زنجیره‌ای: عمدتاً به محدودیت اقلام و شلوغی انتقاد می‌کنند.
این تفاوت نشان می‌دهد که چالش‌های کالابرگ، هم ساختاری و هم اجرایی است.
آیا مردم کالابرگ را ترجیح می‌دهند یا پول نقد؟
با وجود ادعای دولت مبنی بر «اولویت کالا بر پول»، نظرسنجی نشان می‌دهد:
- ۸۹.۸٪ با فروش کالابرگ به دیگران در ازای پول نقد مخالفند.
- اما ۴۲.۴٪ ترجیح می‌دهند همان کالابرگ را دریافت کنند،
- در حالی که ۳۱.۴٪ تمایل دارند ارزش آن را به صورت نقدی دریافت کنند.
جالب اینجاست که هرچه فرد با مشکلات بیشتری مواجه شود، تمایل او به دریافت پول نقد بیشتر می‌شود.
- دریافت‌کنندگان کالابرگ ۵۰۰ هزار تومانی، به‌طور متوسط حاضرند ۳۴ هزار تومان از ارزش آن را کاهش دهند تا نقدی دریافت کنند.
- دریافت‌کنندگان کالابرگ ۳۵۰ هزار تومانی، این رقم را ۲۰ هزار تومان اعلام کرده‌اند.
چه کسانی باید کالابرگ دریافت کنند؟ نظر مردم چیست؟
- ۳۸.۱٪: کالابرگ باید به همه خانواده‌ها داده شود.
- ۳۳.۹٪: فقط به خانواده‌های کم‌درآمد و متوسط.
- ۲۶.۷٪: صرفاً به خانواده‌های کم‌درآمد.
تفاوت‌های جالب:
- دهک‌های ۱ و ۲ (فقیرترین‌ها): بیشتر معتقدند کالابرگ فقط برای فقرا باشد.
- دهک‌های ۳ تا ۷: تمایل دارند طرح جهان‌شمول باشد.
- روستاییان و افراد با تحصیلات پایین: بیشتر بر هدفمندی تأکید دارند.
- افراد مسن: خانواده‌های کم‌درآمد را اولویت می‌دانند.
- زنان: بیشتر به زنان سرپرست خانوار و خانواده‌های دارای کودک اولویت می‌دهند.
اولویت‌های اجتماعی در تخصیص کالابرگ
در صورت محدودیت منابع، مردم چه گروهی را اولویت می‌دانند؟
- خانواده‌های کم‌درآمد: ۳۹.۳٪
- زنان سرپرست خانوار: ۲۲.۶٪
- افراد دارای معلولیت: ۱۷.۲٪
- خانواده‌های دارای کودک: ۷.۸٪
- سالمندان: ۳.۴٪
افراد با تحصیلات بالاتر، بیشتر به زنان سرپرست و معلولان توجه دارند.
الگوی توزیع: برابری یا عدالت هدفمند؟
- ۷۲.۸٪ معتقدند افراد کم‌درآمد باید سهمیهٔ بیشتری دریافت کنند.
- ۲۵.۹٪ ترجیح می‌دهند همه به یک اندازه کالابرگ بگیرند.
همچنین:
- ۶۲.۵٪ موافقند میزان کالابرگ بر اساس شرایط اقتصادی منطقه متفاوت باشد (مثلاً شهرهای گران‌زندگی بیشتر بگیرند).
- ۳۵.۳٪ خواهان یکسان‌سازی سراسری هستند.
نوع حمایت: کالابرگ، پول نقد یا گسترش لیست کالا؟
- ۴۸.۹٪: کالابرگ باید برای همه مواد خوراکی باشد.
- ۳۸.۱٪: ترجیح می‌دهند پول نقد دریافت کنند.
- ۱۰.۷٪: کافی است برای اقلام مشخص کالابرگ داده شود.
جوانان بیشتر از سایر گروه‌ها تمایل به دریافت پول نقد یا کالابرگ عمومی دارند.