صریح :بازار مسکن ایران دیگر یکپارچه نیست. در حالیکه آپارتمانهای لوکس شمال شهر همچنان با برچسبهای دلاری معامله میشوند، خانههای متوسط در مناطق مصرفی تهران با رکود سنگین و فشار معیشتی خریداران مواجه شدهاند. این جدایی، اولین نشانه آشکار از دو قطبی شدن بازار مسکن ایران است.
رکود و واگرایی
معاملات در هفتههای اخیر کاهش چشمگیری داشته، در حالی که قیمتهای پیشنهادی تقریباً ثابت ماندهاند. فروشندگان واحدهای متوسط برای جذب مشتری ناچار به ارائه تخفیفهای غیررسمی شدهاند، اما فایلهای لوکس همچنان با نرخهای بالا و دلاری در بازار باقی ماندهاند.
لوکسها؛ پناهگاه دلاری
مسکن لوکس دیگر کالای مصرفی نیست؛ سرمایهداران دلاری آن را به ابزاری برای حفظ ارزش دارایی تبدیل کردهاند. آپارتمانهای میلیاردی شمال تهران یا ویلاهای لواسان به جای کاهش قیمت، چسبندگی بیشتری پیدا کردهاند و فروشندگان حاضر نیستند حتی در شرایط رکود، برچسبهای دلاری خود را تغییر دهند.
متوسطها؛ قربانی معیشت
بازار متوسط به شدت وابسته به تقاضای خانوارهای حقوقبگیر است؛ گروهی که با تورم، کاهش قدرت خرید و محدودیتهای وام بانکی عملاً از بازار کنار رفتهاند. این بخش در رکودی عمیق فرو رفته و فروشندگان برای نقدشوندگی ناچار به امتیازدهی پنهان هستند.
پیامدهای اجتماعی
شکاف بازار مسکن فقط اقتصادی نیست، بلکه سیمای شهری و اجتماعی را نیز تغییر میدهد. برجهای میلیاردی با چراغهای خاموش به نمادی از «سرمایه منجمد» بدل شدهاند، در حالیکه خانوادههای متوسط برای یک واحد کوچک با هم رقابت میکنند. این روند شکاف طبقاتی را تعمیق کرده و فشار بیشتری بر مناطق کمبرخوردار وارد میکند.
بازار مسکن ایران به دو نیم تقسیم شده است: لوکسها همچنان در مدار دلاری باقی میمانند و متوسطها زیر تیغ معیشت و رکود تقاضا گرفتار میشوند. این دوگانگی میتواند آینده مسکن و عدالت اجتماعی در کشور را برای سالها تحت تأثیر قرار دهد.